Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση (ΕΤΠ) δημιουργήθηκε με τον Κανονισμό (EC) No 1927/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ης Δεκεμβρίου 2006.

Σκοπός του ΕΤΠ είναι να βοηθά τους εργαζόμενους και αυτοαπασχολούμενους που απολύονται λόγω αλλαγής των συνθηκών του παγκόσμιου εμπορίου και των αποτελεσμάτων της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, να βρουν δουλειά το συντομότερο δυνατό. Για την Προγραμματική Περίοδο 2007-2013 η βοήθεια που προβλεπόταν για το σύνολο των Κρατών – Μελών ετησίως, ανερχόταν στο ποσό των 500 εκατομμυρίων ευρώ. Για την Προγραμματική Περίοδο 2014-2020, η ετήσια χρηματοδοτική βοήθεια προς τα Κράτη Μέλη ανέρχεται σε 150 εκατομμύρια ευρώ.

Γιατί το χρειαζόμαστε;
Αν και η περαιτέρω απελευθέρωση του εμπορίου ευνοεί σε γενικές γραμμές την ανάπτυξη και την απασχόληση, μπορεί παράλληλα να προκαλέσει την απώλεια θέσεων εργασίας. Παράλληλα, τα ίδια βλαπτικά αποτελέσματα ως προς τη διατήρηση θέσεων απασχόλησης  έχει προκαλέσει και συνεχίζει να προκαλεί η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση. Όλα τα Κράτη Μέλη, μικρά και μεγάλα, παλαιά και νέα, τα οποία θίγονται από τις προαναφερόμενες επιπτώσεις, έχουν δικαίωμα βοήθειας από το ΕΤΠ.

Σε τι διαφέρουν οι παρεμβάσεις του ΕΤΠ με αυτές των Διαρθρωτικών Ταμείων;
Tα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ παρέχουν στήριξη για την πρόληψη και τη διαχείριση των αλλαγών μέσω χρηματοδότησης δράσεων με μακροπρόθεσμες στρατηγικές προοπτικές, όπως η δια βίου μάθηση. Από την άλλη πλευρά, το ΕΤΠ παρέχει εφάπαξ, για μικρό χρονικό διάστημα, εξατομικευμένη στήριξη, με στόχο να βοηθήσει – σύμφωνα με τον νέο Κανονισμό που τίθεται σε ισχύ από την 01.01.2014 - τους εργαζόμενους και αυτοαπασχολούμενους των οποίων η δραστηριότητα έχει παύσει ως αποτέλεσμα μεγάλων δομικών αλλαγών στο παγκόσμιο εμπόριο εξαιτίας της παγκοσμιοποίησης ή λόγω της συνέχισης ή ύπαρξης μίας νέας παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης.

Ποιος είναι ο ρόλος του;
Το ΕΤΠ χρηματοδοτεί ενεργητικά μέτρα για την αγορά εργασίας που στοχεύουν εξ ολοκλήρου στην ενίσχυση των απολυμένων ατόμων. Ειδικά για την Προγραμματική Περίοδο 2014-2020, το ΕΤΠ χρηματοδοτεί:

• ειδικά σχεδιασμένη κατάρτιση και επανακατάρτιση, περιλαμβανομένων των δεξιοτήτων στην τεχνολογία της πληροφορίας και των επικοινωνιών και της πιστοποίησης της αποκτηθείσας πείρας, συνδρομή στην αναζήτηση εργασίας, επαγγελματική καθοδήγηση, συμβουλευτικές υπηρεσίες, καθοδήγηση, βοήθεια για επανατοποθέτηση στην αγορά εργασίας, προώθηση της επιχειρηματικότητας, ενίσχυση για αυτοαπασχόληση, σύσταση επιχειρήσεων και ανάκτηση επιχειρήσεων από εργαζομένους και δραστηριότητες συνεργασίας
• ειδικά χρονικώς περιορισμένα μέτρα, όπως επιδόματα αναζήτησης εργασίας, κίνητρα πρόσληψης για τους εργοδότες, επιδόματα κινητικότητας, διαβίωσης ή κατάρτισης (περιλαμβανομένων των επιδομάτων για άτομα που παρέχουν φροντίδα)
• μέτρα για την ενθάρρυνση ιδίως μειονεκτούντων, ηλικιωμένων και νεαρών ανέργων, προκειμένου αυτοί να παραμείνουν ή να επιστρέψουν στην αγορά εργασίας.

Το ΕΤΠ δρα συμπληρωματικά στη στήριξη που παρέχουν οι εργοδότες και οι εθνικές αρχές για την απασχόληση. Δεν χρηματοδοτεί παθητικά μέτρα κοινωνικής προστασίας, όπως συντάξεις γήρατος και επιδόματα ανεργίας τα οποία εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των κρατών μελών. Πέραν των παραπάνω, στη διάρκεια της  Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση έχει και μία εξειδικευμένη στόχευση παρέχοντας υποστήριξη σε νεαρά άτομα κάτω από την ηλικία των 25 ετών, τα οποία χαρακτηρίζονται από την έλλειψη απασχόλησης, εκπαίδευσης, κατάρτισης  (NEETs: Not in Employment, Education, Training).

Πως λειτουργεί;
Αιτήσεις για χρηματοδότηση από το ΕΤΠ υποβάλλουν μόνο τα Κράτη Μέλη. Η σχετική διαδικασία περιλαμβάνει τα εξής στάδια:

• To Κράτος Mέλος στο οποίο συμβαίνουν απολύσεις μεγάλης κλίμακας, κινητοποιεί τις αρμόδιες Υπηρεσίες προκειμένου να καταρτιστεί «σχέδιο» συνδρομής των ατόμων που έχουν απολυθεί.
• Στη συνέχεια υποβάλλεται από το Κράτος – Μέλος αίτηση προς τις αρμόδιες Υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για συγχρηματοδότηση από το ΕΤΠ. Στα πλαίσια της Προγραμματικής Περιόδου 2014 - 2020, στην αίτηση μπορεί να συμπεριλαμβάνονται και δράσεις για άτομα στην ηλικία κάτω των 25  ετών που δεν έχουν απασχόληση, εκπαίδευση, κατάρτιση  (NEETs).
• Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει την αίτηση και – σε περίπτωση θετικού αποτελέσματος - το υποβάλλει για έγκριση στις αρμόδιες για τον προϋπολογισμό Αρχές της Ε.Ε. (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο).
• Εάν το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο εγκρίνουν την πρόταση, το Κράτος Μέλος μπορεί να λάβει την κοινοτική συγχρηματοδότηση κόστους του σχετικού εθνικού προγράμματος δράσης για τα ωφελούμενα άτομα.

Ποιοι μπορούν να ωφεληθούν;
Κατά τη διάρκεια της Προγραμματικής Περιόδου 2007-2013, μόνον οι εργαζόμενοι που έχουν πληγεί από απολύσεις μπορούσαν να ωφεληθούν. Στη διάρκεια της Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020, προβλέπεται διεύρυνση των ωφελουμένων με την προσθήκη:

• Αυτοαπασχολουμένων ατόμων
• Νέων κάτω της ηλικίας των 25 ετών που δεν έχουν απασχόληση, εκπαίδευση, κατάρτιση  (NEETs)

Κοινό στοιχείο και στις δύο Προγραμματικές Περιόδους είναι ότι η βοήθεια δεν περιορίζεται μόνο στους εργαζόμενους της επιχείρησης ή του τομέα που πλήττεται άμεσα. Εάν οι προμηθευτές της επιχείρησης αντιμετωπίζουν και αυτοί πρόβλημα, τότε οι εργαζόμενοί τους μπορούν επίσης να ωφεληθούν. Το Ταμείο αφορά τόσο τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) όσο και τις μεγάλες και τις πολυεθνικές επιχειρήσεις. Σημειώνεται ότι το ΕΤΠ δεν χρηματοδοτεί την αναδιάρθρωση επιχειρήσεων ή βιομηχανικών κλάδων.

Πώς συνδυάζεται με άλλα ταμεία της ΕΕ, όπως τα διαρθρωτικά ταμεία;
Τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ, και ιδίως το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ), χρηματοδοτούν πολυετή προγράμματα με στρατηγικούς μακροπρόθεσμους στόχους, κυρίως για την πρόληψη και διαχείριση των αλλαγών και την αναδιάρθρωση, μέσω διαφόρων παρεμβάσεων και πολιτικών, όπως η δια βίου μάθηση. Το ΕΤΠ στοχεύει στην αντιμετώπιση μιας συγκεκριμένης κρίσης που πλήττει όλη την Ευρώπη. Παρέχει εφάπαξ και για μικρό χρονικό διάστημα  εξατομικευμένη βοήθεια σε άτομα που έχουν απολέσει τη δουλειά τους.

Που μπορούν να απευθύνονται οι ενδιαφερόμενοι;
Τα μεμονωμένα άτομα ή οι επιχειρήσεις που πλήττονται από το πρόβλημα των απολύσεων πρέπει να επικοινωνούν με τις αρμόδιες Εθνικές Αρχές.
Στην Ελλάδα, η αρμόδια Εθνική Αρχή είναι:
Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού και Παρακολούθησης Δράσεων ΕΚΤ (ΕΥΣΕΚΤ)
Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας.
Πρόσωπο Επαφής: κ. Οδυσσέας Ρούσκας
Tηλ.: + 0030 210 52 71 444
Φαξ: + 0030 210 52 71 420
e mail: orouskas@mou.gr

Δείτε επίσης: Το έργο του ΕΤΠ στην Ελλάδα